طرز تهیه شیرینی نان برنجی یزدی – شیرینی برنجی سنتی
کمتر شیرینی به اندازه نان برنجی یزدی دلچسب و لذتبخش است؛ خصوصا با دستور پخت یزدی و با عطر و بوی بینظیرِ شیرینهای یزدی! نان برنجی نزد همهی ایرانیها و همهی فرهنگها محبوب است و در تهیهی آن از آرد برنج استفاده میشود. استفاده از آرد برنج اعلاء و تازه در رسپی این نان یزدی، به شما میگوید که با یک شیرینی خوشمزه و خوش عطر و بو طرف هستید و کامتان برای چند دقیقه شیرین خواهد شد. نان برنجی، دستور پختهای متعددی دارد و در همهی شهرهای ایران کم و بیش پخته میشود اما از طعم و عطر نمونهی یزدی آن هرچه بگوییم کم است! این شیرینی در مراسمات و میهمانیهای استان یزد، خصوصا عید نوروز، جایگاه قابل توجهی دارد.
با یزد ممنتو همراه باشید تا این نان یزدی بینظیر را با رسپی اصیل و خاص یزدیها بیاموزیم.
مواد لازم برای تهیه نان برنجی یزدی
آرد برنج |
250 گرم |
آرد نول یا آرد شیرینیپزی |
150 گرم |
روغن قنادی |
200 گرم |
زرده تخممرغ |
2 عدد |
سفیده تخممرغ |
1 عدد |
پودر قند |
150 گرم |
پودر هل |
1 قاشق چایخوری |
گلاب |
2 قاشق غذا خوری |
تخم خرفه |
به مقدار لازم |
زعفران دم کرده در صورت نیاز |
دو قاشق غذا خوری |
برای پخت این شیرینی، به جز موادی که ذکر شد، به یک مهر شیرینی نیز نیاز داریم که شکل آن بسته به سلیقه شما میتواند متفاوت باشد.
اگر قصد دارید نان برنجی زعفرانی درست کنید، به زعفران دم کرده نیاز است و در غیر این صورت، زعفران باید حذف شود. دقت کنید اگر زعفران اضافه میکنید باید از حجم گلاب به همان میزان بکاهید.
طرز تهیه شیرینی برنجی به روش یزدی
ابتدا روغن را در ظرفی میریزیم و با همزن برقی هم میزنیم تا رنگ آن سفید و پوک شود. روغن باید حتما به دمای محیط رسیده باشد تا نرم و قابل انعطاف باشد. نیاز نیست که روغن را خیلی هم بزنیم؛ تقریبا 5 دقیقه هم زدن کافی است.
مرحله اول
- پس از این مرحله، زرده تخممرغها را یکی یکی به روغن اضافه میکنیم و مجددا هم میزنیم. پس از زرده تخم مرغ، سفیده را اضافه میکنیم و هم میزنیم.
- سپس پودر هل و پودر قند آسیاب شده را به مواد اضافه میکنیم. با توجه به این که عطر هل طبیعی بسیار بهتر از اسانسها یا پودر هلهای آماده است، پیشنهاد میدهیم هنگام آمادهسازی مواد شیرینی، پودر هل را از هلهای تازه و سبز تهیه کنید. چنین پودر هلی، عطر و طعم بینظیری به شیرینی شما خواهد بخشید. همچنین اگر پودر قند در دسترستان نیست، میتوانید از شکر آسیاب شده استفاده کنید. پودر هل و شکر را قبل از اضافه کردن به مواد، حتما الک کنید.
مرحله دوم
- پودر هل و پودر قند را به حد کافی با همزن برقی هم بزنید تا کاملا به خورد مواد برود و مواد حالت خمیری و یکنواختی به خود بگیرند. پس از این مرحله، گلاب یا زعفران دم کرده را اضافه کنید و مجددا با همزن برقی هم بزنید تا مواد یکدست شوند. پس از این، دیگر به همزن برقی نیاز نیست.
- در گام بعدی، نصف آرد برنج و آرد شیرینی را به مواد اضافه میکنیم و با نوک انگشتان ورز میدهیم. پس از کمی مخلوط کردن، باقیمانده مواد را اضافه میکنیم و با انگشت ورز میدهیم. پس از این که مواد به خوبی به خورد هم رفت، آن را درون کیسه فریزر میریزیم، صاف میکنیم و اجازه میدهیم حداقل یک ساعت در دمای محیط استراحت کند.
- اگر عجله دارید، بهتر است شیرینی را یک روز در یخچال استراحت دهید. استراحت نکردن خمیر باعث میشود شیرینی حین مهر زدن وا برود یا طرح آن ترک بخورد.
قالب زدن نان برنجی
فر رو روشن میکنیم و در دمای 150 درجه سانتیگراد قرار میدهیم. فر را بیش از 10 دقیقه روشن نگذارید زیرا ممکن است دمای آن بیش از اندازه مورد نیاز بالا برود و شیرینی قهوهای شود. سینی فر را بر میداریم و کاغذ روغنی روی آن پهن میکنیم. به اندازه یک گردو از خمیر استراحت داده شده برمیداریم و در دست گلوله میکنیم. سپس هر گردوی خمیری را با کمی فاصله بر روی کاغذ روغنی قرار میدهیم.
هر دانه شیرینی را با مهر مخصوص مهر میزنیم. مهرهای نان برنجی در تمام لوازم قنادی فروشی موجودند و شما میتوانید شکلهای مختلف آن را تهیه کنید. البته مهر نان برنجی یزدی شکل خاصی دارد و اگر تمایل دارید شیرینیتان دقیقا شبیه نان برنجی یزدی باشد، از مهرهای مخصوص یزدی استفاده کنید.
پس از مهر زدن، روی هر شیرینی، کمی خرفه بپاشید. سپس سینی را در طبقه وسط فر به مدت 15 دقیقه قرار دهید.
به محض این که اطراف شیرینیها کمی تغییر رنگ داد، سینی را از فر خارج کنید. دقت کنید در نظر اول، ممکن است شیرینی خام به نظر برسد اما اگر 15 دقیقه از زمان حضور آن در فر گذشته، کاملا پخته شده وی نیاز به زمان بیشتر نیست.
شیرینیهایی که تازه از فر خارج شدهاند، نرم و شکننده هستند؛ بنابراین اجازه دهید کاملا خنک شوند و سپس از روی سینی فر بر دارید. وقتی نان برنجیها کاملا خنک شدند، آنها را در یک ظرف دردار بچینید و در ظرف را محکم ببندید.
برای این هر دانه شیرینی بدون آسیب باقی بمانند، میتوانید کاغذ روغنی بین لایهها قرار دهید. قرار دادن شیرینی برنجی یزدی در قوطیهای فلزی یا قابلمههای روحی باعث میشود شیرینیها به مدت طولانیتری تازه بمانند.
نکات کاربردی در طبخ شیرینی برنجی به روش یزدیها
- هر چه سهم آرد برنج در طبخ نان برنجی بیشتر باشد، شیرینی تردتر و خوشطعمتر خواهد بود.
- پیشنهاد میدهیم از آرد برنج تازه یا آرد برنج خانگی برای پخت این شیرینی استفاده کنید. برای تهیه آرد برنج خانگی، مقداری برنج نیم دانه خوش عطر را یک شب بخیسانید. سپس آن را آبکش کنید و اجازه دهید خشک شود و سپس آسیاب کنید. پس از آسیاب کردن، آردها را در یک سینی بگذارید و اجازه دهید باز هم خشک شوند. مجددا آن را آسیاب و سپس الک کنید. دقت داشته باشید آرد برنج خانگی باید کاملا خشک شده باشد تا کپک نزند.
- به جای روغن قنادی، میتوانید از روغن جامد، کره یا روغن حیوانی نیز استفاده کنید. استفاده از روغن قنادی یا همان روغن تصفیه شده، ماندگاری شیرینیها را افزایش میدهد.
- به جای پودر هل، میتوانید از اسانس یا عصاره هل نیز استفاده کنید که در این صورت، عطر شیرینیهایتان کمی کمتر خواهد بود.
- در صورتی که تمایل داشته باشید با اضافه کردن مقداری پودر کاکائو، میتوانید نان برنجی قهوهای رنگ داشته باشید. البته در اینجا هم باید به اندازهای که پودر کاکائو اضافه میکنید از سهم آرد قنادی بکاهید. همچنین اگر زعفران اضافه میکنید باید به همان اندازه از میزان گلاب بکاهید.
- نان برنجی یزدی، شیرینی سفید رنگ است و نباید مدت طولانیتر از زمانی که ذکر شد در فر بماند. به محض آن که مشاهده کردید اطراف نان برنجیها کمی طلایی شده شیرینی را از فر خارج کنید. این زمان معمولا بین 10 تا 20 دقیقه، بسته به میزان درجه فر، متغیر خواهد بود.
تفاوت نان برنجی یزدی با نان برنجی کرمانشاهی
به طور کلی، پخت نان برنجی یزدی با نان برنجی کرمانشاهی متفاوت است و این دو شاید از نظر ظاهر و اسم، تشابهاتی با یکدیگر داشته باشند اما از نظر پخت و طعم با یکدیگر متفاوت هستند. در پخت نان برنجی کرمانشاهی از روغن حیوانی به جای روغن قنادی استفاده میشود که باعث میشود طعم و عطر نان برنجی کرمانشاهی خاص و متفاوت باشد. در دستور پخت نان برنجی یزدی، معمولا از روغن کرمانشاهی استفاده نمیشود اما اگر تمایل داشته باشید شیرینیهایتان عطر قویتری داشته باشند، میتوانید کمی روغن حیوانی یا کره به شیرینی بیفزایید. البته باید حواستان باشد به همان اندازه از سهم روغن مواد اولیه، کم کنید.
یکی دیگر از تفاوتها ی نان برنجی یزدی با کرمانشاهی، استفاده از آرد برنج است. در نان برنجی کرمانشاهی اصیل معمولا به طور 100 درصد از آرد برنج استفاده میشود؛ این در حالی است که در نان برنجی یزدی، کمی آرد شیرینیپزی نیز وجود دارد.
در انتها از همراهی شما با این محتوا سپاسگزاریم. نان برنجی یزدی جزو شیرینیهای لطیف و خوشطعم با عطر و ماندگاری بالا است. این شیرینی به دلیل این که اندازه کوچکی دارد، میتواند برای افراد رژیمی مناسب باشد. پیشنهاد میدهیم نان برنجی را با این رسپی یزدی در منزل تهیه کنید و عصرهای خود را با یک فنجان چای یا قهوهی دلچسب بسازید و از خوردن آن لذت ببرید.